چگونه امنیت رایانش ابری را تضمین کنیم؟ نکات کلیدی برای حفاظت از داده ها

رایانش ابری به دلیل نیاز روزافزون سازمان‌ها به دسترسی سریع و مقیاس‌پذیر به منابع محاسباتی، به یک جزء اساسی در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات تبدیل شده است. این فناوری مزایای زیادی از جمله کاهش هزینه‌های زیرساختی، انعطاف‌پذیری بالا و دسترسی آسان به داده‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند. اما این مزایا به همراه خود تهدیدات امنیتی جدیدی به همراه دارد. چالش‌های اصلی در این زمینه شامل محافظت از داده‌ها، جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز و مدیریت درست دسترسی‌ها هستند. این مقاله به بررسی راهکارهایی می‌پردازد که با استفاده از آنها می‌توان امنیت داده‌ها و اطلاعات را در فضای ابری تأمین کرد و از خطرات امنیتی جلوگیری نمود. برای اطلاعات بیشتر در مورد امنیت رایانش ابری این مطلب را از دست ندهید.

امنیت رایانش ابری چیست؟

امنیت رایانش ابری (Cloud Security) به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای حفظ امنیت شبکه‌ها و داده‌های کاربران در محیط‌های محاسبات ابری انجام می‌گیرد. این اقدامات به‌منظور محافظت از برنامه‌ها و سیستم‌های مبتنی‌بر ابر طراحی شده‌اند و شامل ترکیبی از سیاست‌ها، کنترل‌ها، استراتژی‌ها و فناوری‌ها می‌باشند.

با گسترش کارهای دورکاری، بسیاری از کسب‌وکارها ترجیح می‌دهند داده‌های حساس خود را در فضای ابری ذخیره کنند. اما این نکته حائز اهمیت است که هر کسب‌وکاری، چه بزرگ و چه کوچک، اطلاعات ارزشمندی را در برنامه‌های ابری ذخیره می‌کند که می‌تواند در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر باشد.

در این راستا، کارمندان دورکار به‌دلیل استفاده از دستگاه‌های شخصی مختلف، ممکن است خطر حملات سایبری را برای شرکت‌ها افزایش دهند. طبق گفته آژانس امنیت سایبری و زیرساخت (CISA)، هکرها از کمپین‌های فیشینگ برای نفوذ به سیستم‌ها و بهره‌برداری از ضعف‌های موجود در فضای ذخیره‌سازی ابری استفاده می‌کنند. به همین دلیل، ایجاد فضای ابری امن برای سازمان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

اهمیت امنیت رایانش ابری

با گسترش سریع استفاده از رایانش ابری در صنایع مختلف، امنیت در این زمینه به یکی از مسائل حیاتی تبدیل شده است. شرکت‌ها و سازمان‌ها با انتقال داده‌ها و برنامه‌های خود به فضای ابری به دنبال بهره‌برداری از مزایای این فناوری، از جمله کاهش هزینه‌های زیرساختی و افزایش انعطاف‌پذیری هستند. با این حال، همراه با این مزایا، تهدیدات امنیتی جدیدی نیز ظهور کرده است. به همین دلیل، حفظ امنیت در فضای ابری امری ضروری است و باید در تمامی سطوح، از زیرساخت‌ها گرفته تا داده‌ها و شبکه‌ها، مورد توجه قرار گیرد. در ادامه به دلایلی که این اهمیت را نشان می‌دهند، اشاره شده است.

حفاظت از داده‌های حساس

بسیاری از سازمان‌ها، به ویژه شرکت‌های بزرگ و مؤسسات مالی، از خدمات ابری برای ذخیره و پردازش داده‌های حساس خود استفاده می‌کنند. این اطلاعات می‌تواند شامل داده‌های مالی، اسناد حقوقی و اطلاعات شخصی باشد. هرگونه دسترسی غیرمجاز به این داده‌ها می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد، مانند از دست دادن اعتبار، جریمه‌های قانونی و حتی ورشکستگی. بنابراین، حفظ امنیت این داده‌ها در فضای ابری از اولویت‌های اصلی است.

مقابله با تهدیدات سایبری

با گسترش استفاده از فضای ابری، مهاجمان سایبری نیز به دنبال یافتن نقاط ضعف در سیستم‌های ابری هستند. حملاتی نظیر نفوذ به شبکه‌ها، بدافزارها و حملات DDoS تهدیدات جدی برای امنیت ابری به شمار می‌آیند. از آنجا که محیط‌های ابری ماهیت شبکه‌ای و اشتراکی دارند، بیشتر در معرض این نوع حملات قرار دارند. استفاده از پروتکل‌های امنیتی پیشرفته و ساخت زیرساخت‌های ایمن می‌تواند به پیشگیری از این تهدیدات کمک کند.

حفظ اعتماد مشتریان

مشتریان به امنیت داده‌های خود بسیار اهمیت می‌دهند. اگر یک سرویس ابری نتواند امنیت کافی برای داده‌های کاربران فراهم کند و در معرض نقض‌های امنیتی قرار گیرد، اعتماد مشتریان به آن سرویس از بین می‌رود. این امر می‌تواند منجر به از دست دادن مشتریان و جلوگیری از جذب مشتریان جدید شود. بنابراین، امنیت در فضای ابری نقش اساسی در حفظ و تقویت اعتماد مشتریان دارد.

کاهش هزینه‌ها و خسارات مالی

حملات سایبری یا نقض‌های امنیتی می‌تواند خسارات مالی قابل توجهی برای سازمان‌ها ایجاد کند. علاوه بر هزینه‌های بازیابی اطلاعات و اصلاح آسیب‌ها، خسارات ناشی از از دست دادن مشتریان، جریمه‌های قانونی و تأخیرهای عملیاتی نیز به درآمد سازمان آسیب خواهد زد. با اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب، می‌توان از بروز این تهدیدات جلوگیری کرد و هزینه‌های ناشی از آنها را کاهش داد.

پایداری و استمرار کسب‌وکار

وجود امنیت قوی در فضای ابری تضمین می‌کند که داده‌ها و برنامه‌ها همیشه در دسترس خواهند بود و در شرایط بحرانی مانند حملات سایبری یا مشکلات فنی، به سرعت قابل بازیابی هستند. این امر به سازمان‌ها کمک می‌کند که فعالیت‌های خود را بدون وقفه ادامه دهند و از اختلال در کسب‌وکار جلوگیری کنند.

در نهایت، امنیت فضای ابری نه تنها یک نیاز فنی، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای بقای سازمان‌ها در دنیای دیجیتال است. بدون امنیت کافی، سازمان‌ها نه تنها در برابر تهدیدات خارجی آسیب‌پذیر خواهند بود، بلکه ممکن است اعتماد کاربران خود را نیز از دست بدهند که در درازمدت تأثیرات جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت.

روش های افزایش امنیت فضای ابری

همان‌طور که اشاره کردیم، دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به نقض امنیت در فضای ابری شود. یکی از دلایل اصلی این است که ارائه‌دهندگان خدمات ابری ممکن است اقدامات امنیتی کافی برای محافظت از داده‌های مشتریان خود انجام ندهند، هرچند این اتفاق نادر است. دلیل دیگر این است که مشتریان فضای ابری ممکن است از اهمیت اطلاعات خود آگاه باشند، اما اقدامات پیشگیرانه مناسب را انجام ندهند. در نتیجه، هکرها سیستم‌های ابری را به طور خاص هدف قرار می‌دهند. به‌طور کلی، ضعف در امنیت فضای ذخیره‌سازی ابری می‌تواند تأثیرات منفی زیادی هم بر ارائه‌دهندگان خدمات ابری و هم بر مشتریان آنها بگذارد. در ادامه، روش‌هایی برای تقویت امنیت فضای ابری معرفی خواهیم کرد.

استفاده از رمزنگاری (Encryption)

رمزنگاری یکی از روش‌های حیاتی برای حفاظت از داده‌ها در فضای ابری است. این روش تضمین می‌کند که داده‌ها، چه در حال انتقال بین کاربران و سرورها و چه در حال ذخیره‌سازی در سرورهای ابری، از دسترسی‌های غیرمجاز محفوظ بمانند. استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی مانند AES (Advanced Encryption Standard) می‌تواند امنیت داده‌ها را در برابر حملات افزایش دهد. علاوه بر این، سازمان‌ها باید اطمینان حاصل کنند که کلیدهای رمزنگاری را به‌طور امن نگهداری کرده و از رمزنگاری انتها به انتها (end-to-end encryption) در تمام ارتباطات داده‌ای خود استفاده کنند.

استفاده از پروتکل‌های امن شبکه

برای برقراری ارتباطات ایمن در فضای ابری، شبکه‌ها باید از پروتکل‌های امن مانند SSL/TLS برای رمزنگاری داده‌ها در حین انتقال استفاده کنند. این پروتکل‌ها به‌ویژه در جلوگیری از نفوذهای احتمالی و حفاظت از ارتباطات بین کاربران و سرویس‌های ابری اهمیت دارند. همچنین استفاده از شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) می‌تواند به‌عنوان یک لایه امنیتی اضافی، امنیت ارتباطات حساس را بیشتر کند.

پیاده‌سازی سیستم‌های کنترل دسترسی و هویت (IAM)

مدیریت هویت و دسترسی (IAM) یکی از اصول اصلی امنیت در فضای ابری است. با استفاده از IAM، سازمان‌ها می‌توانند کنترل دقیقی بر اینکه چه کسانی به داده‌ها و منابع ابری دسترسی دارند، داشته باشند و دسترسی‌ها را بر اساس نقش‌ها و نیازهای کاربران محدود کنند. همچنین، احراز هویت چندعاملی (MFA) می‌تواند به‌عنوان یک لایه امنیتی اضافی، از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری کند.

پشتیبان‌گیری منظم از داده‌ها

پشتیبان‌گیری منظم از داده‌ها یکی از بهترین روش‌ها برای مقابله با تهدیدات امنیتی، به‌ویژه حملات باج‌افزاری، است. با ایجاد نسخه‌های پشتیبان منظم و ذخیره آن‌ها در مکان‌های امن و جداگانه، سازمان‌ها می‌توانند در صورت از دست دادن داده‌ها یا رمزگذاری آن‌ها توسط مهاجمان، به‌راحتی اطلاعات خود را بازیابی کنند. همچنین آزمایش مداوم فرآیندهای بازیابی داده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. 

استفاده از فایروال‌های ابری

فایروال‌های ابری به‌عنوان یک لایه حفاظتی در برابر حملات و دسترسی‌های غیرمجاز به شبکه‌های ابری عمل می‌کنند. این فایروال‌ها مخصوص محیط‌های ابری طراحی شده‌اند و ترافیک ورودی و خروجی را بر اساس سیاست‌های امنیتی از پیش تعیین‌شده کنترل می‌کنند. علاوه بر فایروال‌های معمولی، برخی از ارائه‌دهندگان خدمات ابری از وب اپلیکیشن فایروال (WAF) نیز استفاده می‌کنند تا برنامه‌های وب خود را در برابر حملات خاص مثل SQL Injection یا XSS (Cross-Site Scripting) حفاظت کنند.

آموزش کاربران و افزایش آگاهی امنیتی

یکی از نقاط ضعف اساسی در امنیت رایانش ابری، رفتار نادرست کاربران و ناآگاهی آن‌ها از تهدیدات امنیتی است. برای کاهش این مشکل، سازمان‌ها باید برنامه‌های آموزشی منظم برای کارکنان خود ترتیب دهند تا آن‌ها با اصول امنیت اطلاعات، روش‌های محافظت از داده‌ها و نحوه مقابله با تهدیداتی همچون حملات فیشینگ و بدافزارها آشنا شوند. آموزش اصول پایه‌ای امنیتی، نظیر استفاده از رمزعبورهای قوی و به‌کارگیری ابزارهای امنیتی به‌طور صحیح، می‌تواند به کاهش ریسک‌های امنیتی کمک کند.

ارزیابی و آزمایش امنیت

انجام ارزیابی‌های امنیتی منظم، از جمله تست‌های نفوذ (Penetration Testing) و بررسی آسیب‌پذیری‌ها، می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف در محیط‌های ابری و رفع آن‌ها کمک کند. بسیاری از ارائه‌دهندگان خدمات ابری این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند تا به‌طور دوره‌ای محیط ابری خود را برای یافتن آسیب‌پذیری‌ها بررسی کرده و اقدامات لازم برای تقویت امنیت انجام دهند.

کنترل دسترسی کارمندان ترک‌کننده سازمان

هنگامی که برخی از کارمندان سازمان شما را ترک می‌کنند، باید اطمینان حاصل کنید که آن‌ها دیگر قادر به دسترسی به فضای ذخیره‌سازی ابری، سیستم‌ها، داده‌ها، اطلاعات مشتریان و سایر منابع حساس نخواهند بود. این کار می‌تواند در تقویت امنیت فضای ذخیره‌سازی ابری تأثیر زیادی داشته باشد. اگر نمی‌توانید این فرآیند را به‌طور داخلی مدیریت کنید، بهتر است آن را به فرد یا تیمی برون‌سپاری کنید که توانایی راه‌اندازی، اجرای و نگهداری آن را به‌طور صحیح داشته باشد.

آموزش کارمندان برای مقابله با حملات فیشینگ

هکرها از طریق تکنیک‌های مختلفی مانند فیشینگ، جعل وب‌سایت‌ها، جاسوسی در رسانه‌های اجتماعی و حملات DoS می‌توانند اطلاعات ورود کارمندان را به سرقت ببرند و به داده‌های حساس دسترسی پیدا کنند. برگزاری آموزش‌های منظم و به‌روز برای کارکنان بهترین روش برای جلوگیری از آسیب‌پذیری در برابر این حملات و محافظت از داده‌های حساس سازمان است. با آموزش کارکنان درباره روش‌های شناسایی این حملات و نحوه واکنش صحیح در مواجهه با آن‌ها، می‌توانید امنیت فضای ابری سازمان را افزایش دهید.

کارمندان باید بدانند چگونه حملات فیشینگ را شناسایی کنند و در صورت وقوع چنین حملاتی، چه اقداماتی انجام دهند. همچنین، در صورت مشاهده هر نوع فعالیت مشکوک، باید سریعاً آن را به تیم فناوری اطلاعات گزارش دهند.

استفاده از پشتیبان‌گیری Cloud-to-Cloud

با وجود این که احتمال از دست دادن داده‌ها به دلیل اشتباهات ارائه‌دهندگان خدمات ابری کم است، این خطر بیشتر ناشی از خطای انسانی است. به‌عنوان مثال، اگر در Microsoft Office 365 یک کارمند به‌طور تصادفی داده‌ها را حذف کند یا هکری حسابی را هک کند و داده‌ها را خراب کند، مایکروسافت قادر به بازیابی آن‌ها در برخی مواقع خاص نیست.

برای جلوگیری از این نوع مشکلات، داشتن برنامه پشتیبان‌گیری از داده‌ها بخش مهمی از هر استراتژی امنیت رایانش ابری است. بسیاری از ارائه‌دهندگان ابری، از جمله مایکروسافت، داده‌های حذف‌شده را برای مدت زمان محدودی ذخیره می‌کنند و پس از آن اطلاعات به‌طور کامل پاک می‌شوند. بنابراین، استفاده از روش پشتیبان‌گیری Cloud-to-Cloud به شما کمک می‌کند تا از اطلاعات حساس خود پشتیبان بگیرید و از وقوع این مشکلات جلوگیری کنید.

استفاده از ابر خصوصی

ابرهای خصوصی می‌توانند امنیت بالاتری را در مقایسه با ابرهای عمومی فراهم کنند و به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا بر داده‌های خود نظارت و مدیریت بهتری داشته باشند. با این حال، ابرهای خصوصی معمولاً هزینه بیشتری دارند و ممکن است برای همه سازمان‌ها از نظر مالی قابل اجرایی نباشند.

نظارت و ثبت‌ وقایع ابری

نظارت ابری (Cloud Monitoring) به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن سیستم‌های ابری برای شناسایی نقض‌های امنیتی نظارت و مدیریت می‌شوند. ثبت‌ وقایع ابری (Cloud Logging) نیز به جمع‌آوری و مقایسه گزارشات داده‌ها از سیستم‌های ابری پرداخته و اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهد که نشان می‌دهد چه کسی و در چه زمانی به چه منابع ابری دسترسی پیدا کرده است. این گزارش‌ها شامل تمامی رویدادها از جمله ورود به سیستم، به‌روزرسانی فایروال و سایر تغییرات در سیستم هستند.

استفاده از فایروال‌های پیشرفته

فایروال یا دیوار آتش (Firewall) دستگاه امنیتی شبکه‌ای است که ترافیک ورودی و خروجی را کنترل می‌کند. فایروال با استفاده از قوانین خاص، دسترسی داده‌ها به شبکه را مدیریت می‌کند. این فایروال می‌تواند به‌صورت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، سرویس Software-as-a-Service، ابر عمومی یا ابر خصوصی باشد.

فایروال‌های نسل بعدی (NGFW) به دستگاه‌های امنیتی اشاره دارند که عملکردهایی فراتر از فایروال‌های سنتی دارند. این فایروال‌ها تکنولوژی‌های جدیدی را شامل می‌شوند که در مدل‌های قبلی وجود نداشتند، مانند:

• کنترل برنامه‌ها: فایروال‌های نسل بعدی می‌توانند برنامه‌های کاربردی را شناسایی کرده و در صورت نیاز آن‌ها را مسدود کنند.
• سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS): این سیستم توانایی شناسایی و مسدود کردن حملات سایبری را دارد.
• بازرسی عمیق بسته‌ها (DPI): فایروال‌های نسل بعدی قادر به بازرسی هدرها و بار مفید داده‌ها هستند، که این امکان را فراهم می‌آورد تا بدافزارها و دیگر داده‌های مخرب شناسایی شوند.

در نتیجه، استفاده از فایروال‌های پیشرفته به‌شدت می‌تواند به تقویت امنیت رایانش ابری کمک کند.

نتیجه‌گیری

برای تضمین امنیت رایانش ابری و حفاظت از داده‌ها، باید مجموعه‌ای از تدابیر امنیتی را به‌طور همزمان پیاده‌سازی کرد. از رمزنگاری و مدیریت دسترسی گرفته تا استفاده از پروتکل‌های امنیتی و شناسایی تهدیدات سایبری، هرکدام نقش مهمی در حفظ امنیت سیستم‌های ابری دارند. با اتخاذ این نکات کلیدی و پیاده‌سازی استراتژی‌های امنیتی صحیح، می‌توان از خطرات احتمالی در فضای ابری جلوگیری کرده و به‌طور مؤثر از داده‌ها و اطلاعات محافظت کرد.